500 il bundan öncə çox şey olub. Bunlardan biri də İohann Kalvinin doğulmasıdı. Bu il İohann Kalvinin 500 illiyidi. Dünyanın hər tərəfində özəlliklə klassik protestant kilisələri, başda reforma kilisələri olmaqla bu 500 illiyi qeyd edirlər. Kalvin Məsihilik tarixində ən ziddiyyətli, bəzilərinin göylərə qaldırdığı, bəzilərinin də ikrahla rədd etdiyi bir fiqurdu. Onun kilisə və doqmatik təlimlər tarixində təsirini isə heç kim danmır. Xristianlıqdakı reformasiya hərəkatını Lüter başlatdı, ancaq intellektual-dini əsaslarını sistemləşdirən və Reformasiyanı bir baxış bucağına oturdan Kalvin oldu.
Mən Kalvini hələ orta məktəbdə oxuyanda tanıyırdım. Sovetin orta məktəblərindəki tarix dərsliklərinə baxsanız, orda Kalvinin adının kapitalizmlə, reformasiya ilə birgə çəkildiyini görəcəksiniz. Kalvinin təliminin Maks Veber tərəfindən şərhi həmin bu dərsliklərdəki Avropa Reformasiya tarixinə yanaşmanın əsasında dururdu. Ancaq çox sonralar öyrəndim ki, Kalvinin əslində kapitalizmlə elə bir əlaqəsi yoxdu. Əvəzində, “Məsihiliyin İnstitutları” kitabıyla, bütün imanlılıarın İsa Məsihin kahini olması təlimiylə, Müqəddəs Ruhun Allahın sözünə ürəkdə şəhadət verməsi təlimiylə və məşhur qəzavü-qədər təlimiylə çox yaxından əlaqəsi var.
Deyilənlərə görə, Kalvin çox inanclı və iradəli, bəzən də çox düzünəqulu adam olub. Onun hərdən qəribə görünən inancı haqqında eşitdiyim kiçik bir hekayəti yazım, siz də oxuyun. Kalvin bir dəfə ağır xəstələnibmiş. Həmişə işdə-gücdə olan Kalvinin ağır xəstəlikdən dolayı evdə dincələcəyini düşünən dostları onun həmişəki kimi işlədiyini görəndə təəccüblənirlər. Ona deyirlər ki, sən xəstəsən get uzan canın sağalsın, sonra işləyərsən. Kalvin cavab verir: “siz nə danışırsınız, deyirsiz Rəbb gələndə, məni avara tapsın?!” Bu hekayətdə Kalvin İsa Məsihin ikinci dönüşünə istinad edir. Xristianlar inanır ki, İsa Məsih ikinci dəfə geri gələcək. Kalvin üçün İsa Məsih hər an geri gələ bilərmiş və inanclı da buna həmişə hazır olmalıdı. Odur ki, Kalvin İsa Məsihin onu avaralanan tapmasını istəmədiyini deyir, çünki Kalvinin təlimində İlahinin əzəməti üçün işləmək və işlə İlahinin əzəmətinə şəhadət vermək böyük önəmə malikdi (Veberi xatırlayın...).
Kalvinin özü 500 il bundan əvvəl yaşayıb tarixə dönüşsə də onun işi hələ də yaşayır.
Mən Kalvini hələ orta məktəbdə oxuyanda tanıyırdım. Sovetin orta məktəblərindəki tarix dərsliklərinə baxsanız, orda Kalvinin adının kapitalizmlə, reformasiya ilə birgə çəkildiyini görəcəksiniz. Kalvinin təliminin Maks Veber tərəfindən şərhi həmin bu dərsliklərdəki Avropa Reformasiya tarixinə yanaşmanın əsasında dururdu. Ancaq çox sonralar öyrəndim ki, Kalvinin əslində kapitalizmlə elə bir əlaqəsi yoxdu. Əvəzində, “Məsihiliyin İnstitutları” kitabıyla, bütün imanlılıarın İsa Məsihin kahini olması təlimiylə, Müqəddəs Ruhun Allahın sözünə ürəkdə şəhadət verməsi təlimiylə və məşhur qəzavü-qədər təlimiylə çox yaxından əlaqəsi var.
Deyilənlərə görə, Kalvin çox inanclı və iradəli, bəzən də çox düzünəqulu adam olub. Onun hərdən qəribə görünən inancı haqqında eşitdiyim kiçik bir hekayəti yazım, siz də oxuyun. Kalvin bir dəfə ağır xəstələnibmiş. Həmişə işdə-gücdə olan Kalvinin ağır xəstəlikdən dolayı evdə dincələcəyini düşünən dostları onun həmişəki kimi işlədiyini görəndə təəccüblənirlər. Ona deyirlər ki, sən xəstəsən get uzan canın sağalsın, sonra işləyərsən. Kalvin cavab verir: “siz nə danışırsınız, deyirsiz Rəbb gələndə, məni avara tapsın?!” Bu hekayətdə Kalvin İsa Məsihin ikinci dönüşünə istinad edir. Xristianlar inanır ki, İsa Məsih ikinci dəfə geri gələcək. Kalvin üçün İsa Məsih hər an geri gələ bilərmiş və inanclı da buna həmişə hazır olmalıdı. Odur ki, Kalvin İsa Məsihin onu avaralanan tapmasını istəmədiyini deyir, çünki Kalvinin təlimində İlahinin əzəməti üçün işləmək və işlə İlahinin əzəmətinə şəhadət vermək böyük önəmə malikdi (Veberi xatırlayın...).
Kalvinin özü 500 il bundan əvvəl yaşayıb tarixə dönüşsə də onun işi hələ də yaşayır.
No comments:
Post a Comment