Üçqat Ölüm: İlahi, İnanc və Məna

Ara-sıra bizim veb-səhifələrdə (bizim deyəndə mən Azərbaycan dilində olan və ya Azərbaycanla bağlı olan veb-səhifələri nəzərdə tuturam.) Allahın ya ilahinin ölümündən bəhs edilər. Demək olar ki həmişə bu cür yazılarda Nitsşenin adı çəkilir.

İlahi bir  çox insanlar üçün və ümumiyyətlə müasir dünya üçün Nitsşenin dediyi mənada ölüb. Əlbəttə, Nitsşenin nə dediyini bildiyimi yüzdə yüz iddia edəcək deyiləm, ancaq İlahiyə, fövqəltəbii varlığa inanmayan birisi kimi Nitsşe həqiqətən nə vaxtsa mövcud olmuş Allahın, ya İlahinin öldüyünü nəzərdə tuta bilməzdi. Əksəriyyət üçün, Nitsşenin Allah ölüb nidası əxlaqi və mənəvi normaların mənbəyi kimi İlahinin içtimai mühitdən, insanların həyatından silinməsi, belə bir funksiyasını itirməsi anlamına gəlir. Söhbət təbii ki, insanların İlahi konseptindən, qavrayışından gedir və daha çox inkişaf etmiş və ya Qərb dövlətlərində müşahidə edilən fenomendi. Başqa sözlə, insanlar nüfuz mənbəyi kimi mütləq, qeyd-şərtsiz mövcud olması iddia edilən bir X-ə ya Y-ə istinad edəmmirlər artıq. Bir yerə qədər ilahi anlayışı və onunla birlikdə vəhy qavramı irrelevant hala gəlib.

Məsih Dirildi! Pasxa (Diriliş) bayramını qeyd edərdkən

Sürəti Necə Azaltmalı

Əzizlərim, belə bir qərara gəlmişəm ki, bloqda yazı yerləşdirilməsi qaydasını dəyişim. Əgər bloqu daimi oxuyanlardansınızsa onda bilirsiniz ki, bir qayda olaraq həftəyə bir ya iki yazı yerləşdirməyə çalışıram və yazıları biri-birindən zaman etibarilə 3-4 gün ayırır. Son zamanlar artıq bu müntəzəmliyi saxlaya bilmirəm, artıq həftədə bir dəfə, bəzən on gündən bir yazı yerləşdirirəm.

Qutsal Çağrı

Bu günkü Azərbaycanda ümumbəşəri Kilisə və ya ayrı-ayrı pastorlar məhz kilisəni, Məsihiliyi təmsil edən şəxslər kimi ölkəmizin siyasi-içtimai həyatında iştirak etmirlər. Ola bilsin ki, qəzet və jurnallarda ara-sıra onların adlarına rast gəlirsiniz, ancaq bunun da səbəbi bir qayda olaraq kiminsə qanunsuz toplaşması, polisin bir dini qrupun işinə müdaxilə etməsi kontekstində olur. Yəni Kilisə və pastorlar özləri irimiqyaslı sosial-içtimai münasibətlər başlatmırlar, diqqət mərkəzinə gələndə də əsasən rejimin ədalətsiz qanunlarını pozduqlarına (yoxsa “pozduqlarına”?) görə gəlirlər.  Bunun bir sıra səbəbləri var. Qısaca bəzilərini sadalayım. Katolik və Pravoslav kilisələrinin ənənəvi olaraq sosial-içtimai həyatda zəif iştirakı, ölkədəki çoxluğun başqa dinə aid olması, Xristianların ümumilikdə azsaylılığı və marginallığı, rejimin nəzarəti və kilisə xadimlərinin yetərincə hazırlığının olmaması və s.

"Əgər...Onda" Oyunu

Deyək sizə üç şərt verilib:

 1) Allahın mövcudluğunu tam, qəti və birmənalı sübut etmək mümkün deyil, 2) Əldə edilən bütün faktlar, onların həm elmi, həm dini, həm filan-beşməkani şərhi əlli əlliyə fövqəltəbii qüvvənin olmasına və olmamasına işarət edən şəkildə bölünüblər, yəni əlinizdəki bütün bilgilərin əlli faizi onun varlığını, əlli faizi də onun yoxluğunu göstərir, 3) sizdən tələb edilir ki, yalnız və yalnız iki mövqedən birini seçəsiniz: A) İlahinin (fövqəltəbii mütləqin) varlığına inanmaq və ya B) inanmamaq.

Siz hansını və niyə seçərdiniz?